JAPOŃSKIE PRZYSŁOWIA I ICH ZNACZENIE W KULTURZE

Japońskie przysłowia

Przysłowia odgrywają bardzo istotną rolę w japońskiej kulturze. Przekazywane są z pokolenia na pokolenie i związane są z niemal każdą dziedziną życia. Część przysłów znajduje swoje odniesienie i odpowiedniki w przysłowiach europejskich, a część odnosi się do konkretnych kontekstów kulturowych, zrozumiałych w większości jedynie dla Japończyków. Japońskie przysłowia (jap. Kotowaza) dzielą się na trzy rodzaje. Pierwszy z nich stanowią idiomy czteroznakowe, znane jako Yojijukugo, do drugiego należą idiomy powszechnie stosowane przez Japończyków, zwane Kanyouku, trzeci natomiast to klasyczne, krótkie powiedzenia, często humorystyczne, znane jako Iinarawashi. Przysłowia są przez Japończyków lubiane i używane w wielu sytuacjach codziennych. Są postrzegane często jako element humorystyczny, mający na celu rozluźnienie atmosfery i wprawienie rozmówcy w dobry nastrój. Jako że kultura japońska w znacznej mierze wywodzi się z przestrzeni wiejskiej, wiele z obowiązujących powszechnie tradycji ma swoje korzenie właśnie tam. Ludowe porzekadła i zwyczaje z czasem przerodziły się w ogólnie znane i rozumiane przez Japończyków przysłowia. Część z nich swój początek miała w klasztorach buddyjskich, a część zaczerpnięta została z chińskiej filozofii. Z ogromnej liczby przysłów wydobyć można mądrości tyczące się wielu aspektów. Wyróżniamy japońskie przysłowia o herbacie, o jedzeniu, o śmierci, japońskie przysłowia o nauce, o miłości, przyjaźni, cierpliwości czy japońskie przysłowia o życiu. Często odnaleźć możemy wśród nich odwołania do japońskiej filozofii, kultury, natury czy zachowań kobiet.

Japońskie przysłowia o jedzeniu

W kulturze japońskiej zakorzeniło się wiele powiedzeń odnoszących się do spożywania posiłków i alkoholu. Możemy znaleźć wśród nich porzekadła dotyczące sake, tradycyjnych japońskich potraw i zwyczajów związanych z jedzeniem. Do najpopularniejszych japońskich przysłów o jedzeniu zaliczyć można takie powiedzenia, jak: Pasta sojowa, która wygląda jak pasta sojowa, nie jest dobrą pastą sojową. Miso-no miso-kusai-wa jo-miso-ni arazu. (jap.) Bez sake nawet kwiat wiśni wygląda bardzo zwyczajnie. Sake nakute nan-no onore-ga sakura kana. (jap.) Kto dużo i szybko je, szybko i dużo pracuje. Haya-meshi-no hito-wa shigoto-ga hayai. (jap.) Najlepszym lekarstwem na dużego kaca jest sake. Futsuka yoi-ni-wa mukae-zake. (jap.) Przy pierwszym toaście człowiek pije sake, przy drugim – sake pije sake, przy trzecim – sake pije człowieka. Ippai wa hito sake wo nomi, nihai wa sake sake wo nomi, samnai wa sake hito wo nomu. (jap.)

Japońskie przysłowia o życiu

Wśród japońskich przysłów bardzo wiele odnosi się bezpośrednio do życia w ogóle. Mają one często charakter tradycyjnych prawideł, ogólnych porad czy metaforycznych i tajemniczych zagadek, zawsze odnoszą się jednak do realiów japońskich. Do najpopularniejszych przysłów tego rodzaju możemy zaliczyć choćby: Trzymaj się z daleka od wszystkiego, co może ci zaszkodzić. Sawaranu kami-ni tatari nashi. (jap.) Nie szata czyni bonzę. Koromo bakari-de osho-wa dekinu. (jap.) Każdy ma jakiegoś zwierzchnika i jakiegoś podwładnego. Shita-ni-wa shita-ga aru. Ue-ni-wa ue-ga aru. (jap.) Lista popularnych przysłów jest bardzo długa. W sposób metaforyczny Japończycy komunikują poprzez przysłowia dawne prawidła, mądrości przekazywane z pokolenia na pokolenie oraz życiowe prawdy, które sprawdzają się bez względu na różnice pokoleniowe i na upływający czas. Każdy, kto planuje podróż do Japonii lub choć w małym stopniu interesuje się japońską kulturą, z pewnością odnajdzie wiele informacji o mieszkańcach Kraju Kwitnącej Wiśni właśnie w przysłowiach.