KUCHNIA JAPOŃSKA

ONIGIRI CZYLI JAPOŃSKIE KULKI RYŻOWE

Ryż jest dla Japończyków tym, czym chleb dla mieszkańców Europy. Nic więc dziwnego, że w Kraju Kwitnącej Wiśni z ryżu przygotowuje się nawet… kanapki. Onigiri, to nadziewane ryżowe kulki, które japońskie mamy przygotowują swoim pociechom do szkoły, a miłośnicy pieszych wędrówek zabierają na drogę, jako praktyczną, pożywną przekąskę.

Japoński kulki ryżowe – co to jest onigiri

Onigiri – podobnie jak sam ryż – od wieków związane są z tradycyjną japońską kuchnią. Niektóre źródła dopatrują się ich pierwszych śladów już w III w p.n.e. w epoce Yayoi, gdy z klejącego ryżu przygotowywano proste, grillowane kulki. W XI w. n.e. na pikniki zabierano ryżowe przekąski nazywane wówczas tonjiki, natomiast w epoce Kamakura, podczas wojennych wypraw, samurajowie posilali się ryżowymi kulkami nadziewanymi umeboshi, czyli piklowanymi japońskimi śliwkami. Swój aktualny kształt i wygląd onigirizyskały jednak dopiero w okresie Edo (1603 – 1868), gdy na białych ryżowych kulkach pojawił się ciemny pasek glonów nori, ułatwiający chwytanie przekąski palcami. Dzięki swojej praktycznej formie nadziewane onigiri sprawdzają się, jako pożywny i wygodny posiłek w czasie podróży lub w pracy. Pozwalają jednocześnie na ekonomiczne wykorzystanie pozostałego po posiłkach ryżu, którego świeżości chroni dodawana do potrawy sól.

Jak zrobić onigiri

Największą tajemnicą przepisu na onigiri jest odpowiednio ugotowany, klejący ryż – najlepiej krótki lub średnioziarnisty. To od jego konsystencji zależy ostateczny kształt i trwałość przekąsek, dlatego warto poświęcić czas i uwagę na jego właściwe przygotowanie. Ryż należy opłukać chłodną wodą 2-3 razy, do momentu aż przepływająca przez sitko woda przestanie być mętna, następnie moczyć przez ok. 30-60 min. Do gotowania najlepiej wykorzystać garnek z grubym dnem, które zapobiega przywieraniu ziarenek podczas długiego gotowania w niewielkiej ilości wody. Poziom wody nie powinien przekraczać ok. 1,5 cm powyżej powierzchni ryżu. Ryż należy gotować ok. 20 minut od momentu wrzenia, a następnie pozostawić pod przykryciem, aż do całkowitego wchłonięcia wody. By uniknąć uszkodzenia ziarenek, do ich mieszania używa się drewnianej łyżki, którą należy delikatnie „przecinać” przestudzony ryż. By podkreślić smak onigiri oraz dodatkowo zabezpieczyć świeżość potrawy, kleistą masę warto doprawić zaprawą z octu ryżowego, cukru i soli. W niektórych wariantach onigiri, do ryżu dodaje się np. gotowaną soję, fasolę azuki lub pędy bambusa, które urozmaicają smak i konsystencję dania. Zamiast białych ziaren, można też wykorzystać brązowy ryż, który nadaje kulkom lekko orzechowy aromat.

Jakie nadzienie do onigiri

Ryżowa masa stanowi bazę i jedyny obowiązkowy składnik onigiri. Reszta – czyli nadzienie pożywnych kulek – zależy właściwie od preferencji i wyobraźni kucharza. Do najbardziej typowych dodatków należą marynowane słodko-wytrawne japońskie śliwki – umeboshi, grillowany łosoś, dorsz oraz świeży lub suszony tuńczyk. Nadzieniem do onigirimogą być jednak również grillowane lub marynowane warzywa, mięso czy smażone w głębokim tłuszczu owoce morza. W luksusowej wersji potrawy może pojawić się kawior, ale do przygotowania codziennej przekąski sprawdzi się nawet smażone jajko. Podobnie jak w przypadku sushi, wśród współczesnych, zachodnich wariacji na temat japońskiego przysmaku znaleźć można również onigiri na słodko – z owocami lub czekoladą. Dodatki należy ułożyć na rozpłaszczonej na dłoni porcji ryżu i delikatnie zamknąć ryżową kulkę. Można jej nadać kształt spłaszczonego stożka lub walca. Na koniec, do tradycyjnych onigiri przykleja się niewielki pasek glonów nori ¬– praktyczny „uchwyt” przekąski.

Jak jeść onigiri

Poręcznym onigiri można posilić się niemal zawsze i wszędzie. Fantazyjnie dekorowane, często stanowią składnik bento ¬– „lunchowych pudełek”, które japońskie dzieci zabierają ze sobą do szkoły. Doskonale sprawdzają się jako pożywna przekąska w pracy lub w czasie podróży. Smakują zarówno na zimno, jak i na ciepło – odgrzane np. w mikrofalówce. Z czym jeść onigiri? W bardziej spokojnych, domowych warunkach można podawać je w towarzystwie zupy z pasty sojowej miso lub z filiżanką tradycyjnej zielonej herbaty.

O tym, jak smakuje prawdziwe onigiri można przekonać się kosztując ryżowych kulek, które sprzedawane są niemal w każdym japońskim mieście, jako typowe przekąski dla zabieganych. W przeciwieństwie do zachodnich fast foodów, stanowią jednak bogate źródło składników odżywczych i skutecznie zabijają głód w ciągu dnia. Ze względu na prosty skład i możliwość modyfikacji przepisu z łatwością można je przygotować również samodzielnie, na bazie dostępnych w Polsce składników. Jako orientalna alternatywa dla europejskich kanapek, onigiri sprawdzą się zarówno, jako praktyczne danie na wynos, jak i ciekawy element imprezowego menu.

pozostałe ARTYKUŁY