KULTURA JAPOŃSKA

IREZUMI – KULTURA JAPOŃSKIEGO TATUAŻU

Japoński tatuaż irezumi zdecydowanie wyróżnia go na tle tatuaży z innych części świata. Na jego wyjątkowość składa się bogata kolorystyka, głęboka symbolika a przede wszystkim tradycyjne, wciąż od wieków kultywowane, metody tatuowania. Jakie były początki tradycyjnego tatuażu i czy współcześnie nadal kultywuje się tę tradycje – wszystkiego dowiecie się od Mistrza OYAKATA w poniższym artykule.

Historia Irezumi

Niektórzy twierdzą, że tradycja japońskiego tatuażu ma już ponad 10 000 lat. Pewne jest, że irezumi były tworzone między 300 r. p.n.e. a 300 r.n.e. Stanowiły wtedy potwierdzenie statusu społecznego i przypisywano im znaczenie ochronne. W kolejnych stuleciach tatuaż zmienił swoje znaczenie – tatuowane osoby były w ten sposób naznaczane karą za popełnione czyny. Tatuaże jakie znamy w obecnej formie zaczęły pojawiać się w XVII wieku. Pod koniec XIX wieku tatuaże zostały wyjęte spod prawa przez rząd japoński, choć nadal były popularne wśród przestępców i obcokrajowców. W roku 1948 tatuaże zostały ponownie zalegalizowane, choć nadal kojarzyły się ze światem przestępczym. W czasach współczesnych tatuaże zyskały dawną popularność wśród młodych Japończyków, lecz dla większości społeczeństwa japońskiego nadal kojarzą się negatywnie.

Technika wykonywania tradycyjnego tatuażu japońskiego

Projekt tatuażu powinno się tradycyjnie pozostawić tatuującemu, jednak współcześnie coraz chętniej korzysta się z gotowych wzorów lub nawet przynosi się swój własny. Jeśli jednak zdecydujemy się na tradycyjny tatuaż irezumi musimy być świadomi, że proces tatuowania będzie długi, bolesny i kosztowny. Wytatuowanie ramion, ud i tułowia może zająć nawet 5 lat.

Początkowo tatuaże wykonywano tymi samymi narzędziami, które służyły do tworzenia drzeworytów – dłutami oraz rylcami. Barwnik pochodził z tuszu nara, zwanego także czernią nara, który produkowany był z sadzy pochodzącej z lamp świątynnych. Tusz jest znanego z tego, że po wstrzyknięciu pod skórę zmienia swoją barwę na zielono-niebieską.

Autentyczny japoński tatuaż powinien być wykonywany przez mistrza tatuażu (horishi) za pomocą tradycyjnego przyrządu tebori, czyli bambusowej pałeczki, do której za pomocą jedwabnej nici przymocowana jest metalowa igła hari. Pod skórę, nakłuwaną pod kątem, wprowadza się, punkt po punkcie, barwnik. Nadal jako tusz stosuje się czerń nara, dodatkowo używa się także czerwieni, zieleni, indygo, żółci i barw będących wynikiem połączenia tych kolorów.

Przed tatuowaniem artysta odbywa długie rozmowy z klientem i dopiero po tym czasie przedstawia swój projekt. Jeśli uzyska akceptację zaczyna swoją pracę od naniesienie konturów, które rysowane są odręcznie. Następnie stopniowo oddawane są kolory i cienie. Po ukończeniu dzieła, autor zostawia swój podpis, zazwyczaj na plecach.

Wzory i znaczenie tatuażu japońskiego

Najpopularniejszym wzorem jest smok, będący symbolem wody i deszczu, a nie jak zwykło się sądzić ognia. Uosabia on szczodrość i wiedzę. Kolejnym, chętnie wykonywanym wzorem jest karp Koi. Rybom tym przypisuje się siłę i odwagę, ponieważ znane są z tendencji płynięcia pod prąd, w górę Rzeki Żółtej. Te, którym uda się to trudne zadanie zostają przemienione w smoki, dlatego karpie Koi symbolizują także wytrwałość i zmianę na lepsze.

Popularnym motywem jest także wąż, któremu przypisuje się wiedzę i mądrość. Zrzucanie przez nich skóry odczytywane jest jako uzdrawianie i regenerację. Rysunek feniksa na ciele symbolizuje odrodzenie i wygraną. Tygrys – odwagę i siłę. Dodatkowo, tatuaż z tygrysem ma za zadanie chronić przed nieszczęściami i złymi duchami. Także tatuaż z lwem o spiczastych uszach chroni swojego właściciela i przeznaczony jest dla osób ceniących heroizm.

Innym, bardzo popularnym motywem na japoński tatuaż są kwiaty. Lotos oznacza zrozumienie, wiedzę i oświecenie. Kruche kwiaty wiśni symbolizują śmiertelność. Chryzantemy są demonstracją perfekcji i długowieczności. Róża kojarzy się z nowym początkiem i równowagą, ale jeśli posiada łodygę odczytywana jest odwrotnie – jako symbol braku rozwagi i przegranej. Piwonia symbolizuje elegancję, orchidea moc i siłę a hibiskus – łagodność.

Równie popularnym motywem jest maska Oni, czyli twarz należąca do złych duchów i demonów, które występują w religii shintō i japońskim folklorze a kojarzone są z chorobami, klęskami i nieszczęściem. Właściciel takiego tatuażu manifestuje swoją wiarę w demony wymierzające sprawiedliwe kary złym ludziom dookoła nas.

Warto wiedzieć, że do spopularyzowania w Europie tatuaży jako formy zdobienie ciał przyczynił się angielski król Edward VII, który „przywiózł” z Japonii pamiątkę w postaci irezumi z motywem smoka. Krótko po nagłośnieniu tego przez prasę kolejni arystokraci zapragnęli posiadać tatuaże, a pierwszy europejski salon tatuażu powstał w 1870 roku.

pozostałe ARTYKUŁY