W zależności od rejonu Obon obchodzone jest w lipcu (rejon Kantō: 13-16 lipca) lub w sierpniu (rejon Kansai: 13-16 sierpnia) – to rejony, w których obowiązuje kalendarz Gregoriański. W niektórych rejonach Japonii, zwłaszcza na Okinawie, wciąż obchodzone jest Kyu Bon (旧盆), czyli „stare bon”, którego data ustalana jest na podstawie kalendarza księżycowego. Święto wypada zazwyczaj w lipcu, ale może również przypaść na sierpień lub początek września.
Z religijnego punktu widzenia, Obon uznać należy za święto synkretyczne: odnajdujemy w nim elementy tradycji konfucjańskiej i buddyjskiej oraz lokalnych wierzeń ludowych.
Podobnie jak w Polsce, święto zmarłych to czas, w którym ludzie wracają w rodzinne strony, żeby uporządkować groby bliskich oraz ich otoczenie. W domach ustawiane są w tym czasie ołtarzyki budsudan poświęcone pamięci tych, którzy odeszli. Przed ołtarzykiem można postawić specjalną półeczkę na ofiary w postaci ryżu, owoców i warzyw (shoryodana). Przestrzeń wokół dekoruje się kwiatami i lampionami.
Pierwszego dnia Obon dekoruje się groby i domowe ołtarzyki lampionami, żeby dusze zmarłych znalazły drogę do domu. W dniu ostatnim rodzinny korowód z latarniami odprowadza dusze przodków na cmentarz (tzw. okuri-bon 送り盆), lampiony puszczane są także na rzeki, jeziora, morza czy do oceanu (tōrō nagashi (灯籠流し) – wszystko po to, żeby dusze bez problemu trafiły znowu w zaświaty.
Obchodom japońskiego święta zmarłych Obon towarzyszy zawsze taniec bon odori (盆踊り). Tańczy się go gremialnie, w miejscach uznawanych za granicę pomiędzy światem żywych i umarłych – na brzegu morza, nieopodal jeziora ale także na ulicy czy po prostu w domu. Tańczący poprzez specyficzną choreografię opowiadają jakąś historię (na przykład, taniec tankō bushi opowiada historię o górnikach, wydobywających węgiel, a soran bushi – historię o morzu) oraz wyrażają radość z powitania na Ziemi przybywających z zaświatów duchów, a przy okazji odstraszają duchy groźnie i niemile widziane. Tancerze mają na sobie yukaty i mogą tańczyć wokół wysokiej, drewnianej wieży yagura, chociaż nie jest to konieczne.
Bon odori rozpoczyna się o zmierzchu i może trwać kilka godzin lub nawet całą noc. Uważa się, że to właśnie noc jest ulubioną porą duchów, a jeśli Obon przypada podczas pełni księżyca, taniec nie tylko ma wymiar jeszcze bardziej uduchowiony, ale też może trwać naprawdę długo w noc. Muzyka,do której tańczą świętujący Japończycy jest radosna, a kroki tańca różne w zależności od regionu.
Taniec bon odori łączy się z historią ucznia Buddy, Maha Maudgalyayana, który posiadał zdolność widzenia swojej zmarłej matki. Pewnego razu zauważył, że kobieta została uwięziona w Królestwie Głodnych Duchów (gaki) i z tego powodu bardzo cierpi. Maha Maudgalyayana udał się do Buddy i poprosił go o uwolnienie matki. Budda nakazał uczniowi, aby ten złożył ofiary mnichom, którzy się nawrócili. Maha Maudgalyayana wykonał co mu nakazano i doprowadził do uwolnienia matki i z radości zaczął tańczyć.
Ponieważ taniec bon odori bardziej przypomina zbiorowy seans tai chi, do tradycyjnych tańców wplata się elementy nowoczesnych. Wszystko po to, żeby przyciągnąć młodych ludzi. Choreografia i melodia często tworzone są na zamówienie lokalnego samorządu i publikowane w mediach, żeby każdy mógł się zawczasu nauczyć kroków.
Najbardziej znanym wydarzeniem związanym z Obon jest festiwal Gozan no okuribi (五山の送り火), który odbywa się na zakończenie „sezonu Obon”, 16 sierpnia w Kioto. Nazwa oznacza “Pożegnalne ognie na pięciu górach”, ponieważ na otaczających Kioto pięciu górach płoną wtedy ogniska mające pokazywać duszom drogę w zaświaty. Ogromne, widzialne z daleka ogniska układają się kolejno w znaki:
● dai 大 – duży/wspaniały
● myō 妙 oraz hō 法 – cudowne nauczanie Buddy
● kształt łodzi
● kolejny dai 大 – duży/wspaniały
● kształt bramy torii
Ognie pojawiają się w odstępach co 5 minut, począwszy od godziny 20:00. Każdy z kształtów widoczny jest przez około 30 minut.
Japońskie święto zmarłych nie jest czasem wolnym od pracy, ale wielu Japończyków obligatoryjnie dostaje wtedy urlop, żeby świętować wraz z rodziną. Trzeba więc liczyć się z trudnościami komunikacyjnymi – tym bardziej, że to okres wysokich temperatur.
Obon to święto radosne, pełne światła i tańca. Bywa nazywane również Festiwalem Latarni, ze względu na dużą ilość lampionów chōchin, towarzyszących jego obchodom. Choć z roku na rok oprawa święta jest coraz bardziej nowoczesna, nie traci ono swojego tradycyjnego charakteru. To czas odprawiania rytuałów ku czci zmarłych i wspominania tych, którzy odeszli.
Cookie | Duration | Description |
---|---|---|
cookielawinfo-checkbox-analytics | 11 months | This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Analytics". |
cookielawinfo-checkbox-functional | 11 months | The cookie is set by GDPR cookie consent to record the user consent for the cookies in the category "Functional". |
cookielawinfo-checkbox-necessary | 11 months | This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookies is used to store the user consent for the cookies in the category "Necessary". |
cookielawinfo-checkbox-others | 11 months | This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Other. |
cookielawinfo-checkbox-performance | 11 months | This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Performance". |
viewed_cookie_policy | 11 months | The cookie is set by the GDPR Cookie Consent plugin and is used to store whether or not user has consented to the use of cookies. It does not store any personal data. |